Het is niet te voorkomen dat we op prikkels reageren. Of ze stressvol zijn hangt af van de betekenis die je er geeft. Wat voor de één het toppunt van stress is, zal voor de ander een leuke uitdaging zijn. Het is goed om inzicht te krijgen in jouw persoonlijke reactie op stress.

Stressreductie

Herken een voor jou stressvolle situatie
Neem actie: ga kort maar intens: boksen, hardlopen of uitschudden
Kom tot rust.
Herstel, neem even tijd en laat het los.

Vechten, vluchten of verstarren.

Als we een leeuw of ander gevaar op onze “weg” aantreffen, rent de een weg, een ander gaat de strijd aan en de derde zal verstarren. Deze reacties zijn oeroud. Het komt uit het deel van de hersenen dat het reptielenbrein wordt genoemd. In zo’n situatie is het van levensbelang om primair te reageren, er is geen tijd iets te beredeneren of erover te praten. Het is een reactie van leven en dood, eten of gegeten worden.

Stresshormonen worden razendsnel door het bloed gepompt, waardoor allerlei reacties op gang komen. De spieren krijgen extra kracht, de zintuigen worden verscherpt, je hart pompt in sneltreinvaart.

Als een leeuw of een krokodil op je af komt, is het niet van levensbelang om de spijsvertering te stimuleren – je wordt immers zelf bijna opgegeten. En voor de voortplanting is het nu ook niet het goede moment. Het is volkomen normaal dat bepaalde lichaamsfuncties even stilliggen. En anderen zoals je spieren zintuigen en circulatie volop werken.

Wanneer het gevaar weg is kunnen de andere lichaamsfuncties weer op gang komen. Zoals je herstelmechanisme, immuunsysteem, voortplantingsorganen, spijsvertering en vochtregulatie.

De wetenschap is enorm bezig met onderzoek naar stressreacties en vooral met wat je kunt doen om het herstel te bevorderen na zo’n “aanslag”.

Bij een stressvolle gedachte, reageert je lichaam ook alsof er plotseling een leeuw je weg kruist. Alleen is er bij een gedachte geen ontlading en herstel omdat je waarschijnlijk gewoon door piekert.

Je lichaam bevat hormonen die je aanzetten tot vechten of vluchten, maar het seintje dat de leeuw is “verdwenen” komt niet. De stresshormonen blijven actief.

Daarom zijn er eerst fysieke oefeningen nodig om te herstellen.

klik hier voor een filmpje

Acute stress en emotionele balans

Bij de stresssignalen staan behoorlijk wat emoties die een rol spelen.

Het is vaak een kip of ei-verhaal, zijn het de emoties die stress veroorzaken of heeft de stress de emoties opgeroepen? Ook wetenschappers zijn het daar nog niet over eens. Feit is wel dat het aangepakt moet worden.

Emoties, zoals angst, cynisme en machteloosheid, blokkeren je herstelvermogen.

Bovendien hebben deze emoties invloed op je gedrag. Vooral machteloosheid laat je zo passief blijven of het “ik kan er toch niets aan doen”, gevoel. Zeer onwenselijk als je echt de oorzaak wilt aanpakken.

Na acute stress aangepakt te hebben nemen we de emoties onder handen om weer naar een veilig en rustig gevoel te gaan. Dit is eenvoudig te doen via de meridiaanpunten op hoofd en handen.

Uit onderzoek blijkt dat veel mensen stresssignalen niet kennen, laat staan herkennen.

Mensen die ze wel herkennen, negeren ze veelal. Ze durven het niet met collega's of partner te bespreken. Of ze denken: ‘het gaat wel weer over.’

Vaak reageren ze pas als het te laat is. Dan functioneren ze niet meer goed op het werk en privé en worden ziek.

Ga eens bij jezelf na. Sta je regelmatig stil bij je mentale, fysieke en emotionele staat? Of ben jij iemand die (gewoon) doorgaat?

! leerpunt

Regelmatig toetsen hoe je ervoor staat kan helderheid geven over je welbevinden of verstoringen daarvan. Veel mensen zullen zeggen dat er niets aan te doen is. Dat is niet altijd waar. Het is net als zeilen. Je kunt de wind niet veranderen, wel hoe en welke zeilen er staan.

Doen

Als je merkt dat je aan het malen bent:

Leg een hand op je voorhoofd en een hand op je achterhoofd.

Stop pas als je gedachten naar iets anders prettigers gaan.

(De frontale kwab van de hersenen die we nodig hebben voor een blik in de toekomst, is nu ook ingeschakeld. Zo kun je weer helder denken en het probleem werkelijk oplossen.)

Neem na een periode van intensieve inspanning minstens een kwartier rust.

(De hersenen kunnen niet achter elkaar aan de gang blijven. De optimale opname tijd is zo’n 55 minuten)

Als dat niet mogelijk is ga naar het toilet of creëer een even uitblaas-plek thuis of op je werk. We noemen dat een Fitcorner. Dit is een plek die je thuis of op kantoor inricht, waar je kunt doen wat je hier in de training hebt geleerd.

Als je minder stress hebt, dan…

• kun je bepaalde emoties omschakelen

• word je makkelijker, kun je relativeren,

• geniet je van kleine dingen

• neem je de tijd om te visualiseren en ontspanningsoefeningen te doen

• gun je het jezelf om jouw eigen wensen te vervullen

• lach je meer

Activiteiten die stress verminderen

Vechten

Tennis, kickboksen, Aikido, of een andere sport.

Vluchten

Maak loopbewegingen op de plek, loop hard, touwtje springen of doe een sport waarbij je intensief moet lopen.

Vlooien

Zoek vrienden op, bespreek met hen waar je mee bezig bent. Laat je masseren, doe iets aardigs voor een ander, zing, dans, bezoek het theater, bekijk een fijne film, ga naar een concert of doe iets waar je blij van wordt.

Oefening

Goed gevoel, veiligheid.

Waar ben je als je je veilig voelt, wat doe je dan, hoe voelt dat?

Schrijf eens 10 dingen op die je een goed en veilig gevoel geven.